andere families:
 home
 zoeken:
  familienaam

  voornaam

  
Bevolkingsregister OuwerkerkBevolkingsregister Ouwerkerk
Bevolkingsregister Ouwerkerk 1819

Prins Hendrik Prins Hendrik
Prins Hendrik, kort voor vertrek naar Indiƫ in 1836
schilderij van Jean-Baptiste van der Hulst

trouwbijbel Schutblad trouwbijbel van Jaap Verbove en Doetje Schuil
Schutblad trouwbijbel van Jaap Verbove en
Doetje Schuil

Jacob Verbove en Trijntje Maan Jacob Verbove en Trijntje Maan
Jacob Verbove en
zijn tweede vrouw
Trijntje Maan

Opa en Oma Verbove Pieter Verbove en Johanna Maria Voortman
Pieter Verbove en Johanna Maria Voortman

Jaap Verbove en Wies van der Vat Jaap Verbove en Wies van der Vat
Jaap Verbove en
Wies van der Vat

 
 
Zich op zijne armoedige omstandigheden ter zijner verschooning beroepende ...
een beschrijving van de familie Verbove


De familienaam Verbove, zonder -n, is een 19de-eeuwse verbastering van Verboven met een -n. Deze laatste naam komt veelvuldig voor in Noord-Brabant en Vlaanderen, en dan met name in de omgeving van de plaats Loenhout, waar de oorsprong van de naam zou kunnen liggen. Een verband met die Brabantse en Vlaamse Verbovens is overigens nog niet aangetoond: onze tak gaat terug tot in Zeeland.

Oud-Vossemeer
In 1723 overlijdt Adriaen Verboven in Oud-Vossemeer op het Zeeuwse eiland Tholen. Adriaen is getrouwd met Maria Butterhoeks en laat drie jonge kinderen na: Cornelis, Adriaen en Maria. In de boedelbeschrijving die is opgesteld voor de weeskamer van Tholen worden zijn schamele bezittingen opgesomd: een paar koeien en een varken met negen biggen en verder nog wat huisraad. De schulden die hij heeft overtreffen de waarde van zijn bezit.
Wanneer Adriaen is geboren en wie zijn ouders zijn is helaas niet bekend. De kerkelijke registers van Zeeland zijn voor een groot deel verloren gegaan, waardoor de exacte verwantschap moeilijk vast te stellen is, maar het lijkt voor de hand te liggen dat hij een nazaat is van Joris Verboven, die in de eerste helft van de zeventiende eeuw in Stavenisse woonde, ook op het eiland Tholen.

Sint-Maartensdijk
De oudste zoon van Adriaen, Cornelis Verboven, trouwt in 1736 in Sint-Maartensdijk met Neeltje Bemmers. Net als zijn vader sterft ook Cornelis op jonge leeftijd. Zijn zoon Marinus Verboven, die geboren is rond 1738, komen we weer tegen in Ouwerkerk op Schouwen-Duiveland, als hij daar trouwt met Martina Kooijman. Wanneer en om welke reden Marinus de oversteek waagt van Tholen naar Duiveland is niet bekend.

Ouwerkerk
Marinus en Martina trouwen op 31 juli 1763 en krijgen drie kinderen: Cornelis, Anna en Jacob, die alle drie in Ouwerkerk worden geboren. Cornelis Verboven vestigt zich in Zierikzee, waar hij in 1816 als visser werkzaam is. Hij woont daar met zijn gezin in een straat, die het Gat van West-Noordwesten heet. De nakomelingen van Cornelis blijven vooral in Zeeland wonen. Eén van hen is Pieter Verboven, die aan het begin van de 20e eeuw als loods werkzaam is op de Westerschelde.
Anna Verboven verhuist ook naar Zierikzee en trouwt met Willem Roskam.
Alleen Jacob Verboven blijft in Ouwerkerk wonen, waar hij als dagloner probeert rond te komen. Dat dat geen eenvoudige zaak was, blijkt wel uit de vele tegenslagen die Jacob in zijn leven heeft moeten verwerken. Zijn eerste vrouw, Cornelia Schaaleven, overlijdt de dag nadat hun driejarige zoontje Pieter is overleden. Jacob hertrouwt met Geertrui Heijman, afkomstig van Colijnsplaat, maar ook dat huwelijk brengt hem weinig geluk. Van de zes kinderen die ze krijgen, sterven er vijf op jonge leeftijd. Alleen de oudste zoon Pieter Verbove blijft in leven.

Dorsvlegel
In 1827 doet zich een incident voor met ernstige gevolgen. Het heeft alles te maken met een dorsvlegel. Dagloners moeten om op een boerenbedrijf aan de slag te kunnen, hun eigen werktuig meenemen. De 17-jarige Pieter zit in oktober 1827 zonder dorsvlegel en geen dorsvlegel betekent geen werk! Zijn vader Jacob weet raad: hij kapt drie stukken essenhout met de bedoeling daar zelf een dorsvlegel van te maken. Maar daarmee overtreedt hij de wet, aangezien het hout uit het bos van de burgemeester komt. Jacob wordt opgepakt door de veldwachter, waarop Pieter nog zelfde dag besluit om een dorsvlegel te gappen uit een boerenschuur. Ook Pieter wordt echter door de veldwachter te grazen genomen en zowel vader als zoon moeten voor het gerecht verschijnen. De strafzaak vindt plaats op vrijdag 30 november 1827 voor de Rechtbank van Eerste Aanleg te Zierikzee. Vader Jacob wordt veroordeeld tot drie dagen cel wegens het 'hakken en diefelijk wegnemen van groeijend hout'. Zoon Pieter komt ervan af met acht dagen. Tegen hem was een jaar celstraf geëist, maar de rechter besluit hem mild te vonnissen, gelet op de 'geringe waarde van het ontvreemde' en 'gehoord den Beklaagden confesseerende de dieverij en zich op zijne armoedige omstandigheden ter zijner verschooning beroepende'.
Na deze gebeurtenis gaat het met het gezin snel bergafwaarts. Het huwelijk tussen Jacob en Geertrui loopt op de klippen en Geertrui wordt in 1829 in Goes opgepakt wegens bedelarij. Zij wordt overgebracht naar de bedelaarskolonie Veenhuizen, waar zij in 1835 overlijdt.
Jacob verlaat Ouwerkerk en overlijdt in 1841 moederziel alleen in Haamstede. Bij de aangifte van zijn overlijden blijken de namen van zijn (ex-)vrouw en zijn ouders niet bekend en zelfs zijn eigen naam wordt verkeerd gespeld als Van Boven.
Ook zoon Pieter houdt het in Ouwerkerk voor gezien en besluit als nummerwisselaar het leger in te gaan.

Bij de marine
Pieter wordt in maart 1831 als milicien ingedeeld bij de 17e afdeling Infanterie en komt datzelfde jaar nog in actie tijdens de Belgische Opstand. De Belgen maken aanspraak op Zeeuws-Vlaanderen en tijdens de Tiendaagse Veldtocht, begin augustus 1831, wordt Pieters bataljon ingezet in de strijd aldaar. Voor zijn verrichtingen in Zeeuws-Vlaanderen ontvangt Pieter in 1832 het Metalen Kruis.
In 1834 wordt Pieter vervolgens als marinier 3e klasse geëngageerd bij de Marine. De eerste maanden is hij gestationeerd op de rijkswerf Willemsoord in Den Helder, maar al spoedig begint het grote avontuur en vertrekt Pieter voor zijn eerste zeereis met Z.M. linieschip De Zeeuw naar Sint-Petersburg. Deze reis en ook de reizen die Pieter in de jaren daarna maakt, zijn bijzonder goed gedocumenteerd. Dat heeft te maken met het feit dat zich aan boord niemand minder bevindt dan de 14-jarige adelborst Prins Hendrik, de jongste zoon van de latere koning Willem II, die aan het begin staat van een lange carrière als marinier. In Sint-Petersburg wordt de jonge prins warm onthaald door de tsaar, terwijl de manschappen vergast worden op een groots diner, samen met Russische mariniers. Dat moet op Pieter een grote indruk hebben gemaakt. Op zijn volgende reis een jaar later zeilt Pieter met het fregat De Maas onder andere naar Suriname, Curaçao en New York, ook weer met prins Hendrik aan boord. In 1836 vertrekt de prins met het fregat Bellona voor een 21 maanden durende reis naar Oost-Indië; Pieter Verbove maakt weer deel uit van de bemanning. Op de reis wordt Rio de Janeiro aangedaan en er wordt vanuit Batavia een tocht langs verschillende eilanden gemaakt, waaronder Celebes, Minahassa, Ambon en Banda. Op de terugweg worden Riouw, Penang, Calcutta, Madras, Kaapstad en Sint-Helena aangedaan.
Pieter, die inmiddels bevorderd is tot marinier 2e klasse, blijft nog tot 1842 bij de marine. Daarna wordt hij op een jaarlijks gagement gesteld, zodat hij dus al op 32-jarige leeftijd gepensioneerd militair is.

Vught
In 1850 trouwt Pieter in Vught, waar hij inmiddels woont, met de twaalf jaar jongere Wilhelmina Dannis. Ondanks dat Pieter al 40 jaar was toen hij trouwde, stichten zij toch een groot gezin met negen kinderen, waarvan er acht in leven blijven.
Opvallend is dat geen van de kinderen na het huwelijk in Vught blijft wonen. Christina en Petronella trouwen in Breda, Hendrikus in Sprang-Capelle, Johannes in Harmelen, Hendriena verhuist naar Den Bosch en de twee jongste dochters, Anna en Susanna, gaan als dienstboden in Den Haag en Rotterdam werken. Ook de oudste zoon Jacob (Jaap) verhuist naar het westen en komt in Loosduinen terecht.

Loosduinen
Loosduinen, dat tegenwoordig een stadsdeel van Den Haag is, was in de 19e eeuw nog een echt Westlands dorp. De tuinbouw ontwikkelde zich hier destijds in hoog tempo op afgegraven duingrond. Daar vindt Jacob werk in de groenten- en bloementeelt.
Hij trouwt met Doetje Schuil, een dochter van de mandenmaker Oepke Schuil, die oorspronkelijk uit Sneek afkomstig was. Jacob en Doetje krijgen twee kinderen: Pieter (Piet) en Pieternella (Pietje). Daarnaast hebben ze ook nog de zorg voor hun neefje Willem, het kind van Jacobs ongetrouwde zus Anna. Hij draagt ook de naam Verbove. Anna is in Den Haag werkzaam als dienstbode en is niet in staat haar kind alleen op te voeden. Nadat zij in 1902 trouwt met de schoenmaker Hubertus Zalme verhuist Willem, die inmiddels dertien jaar is, al snel naar Den Haag om bij zijn moeder en stiefvader te gaan wonen. Hij wordt later behanger en stoffeerder. Zijn kinderen zijn daarna als middenstanders werkzaam in de meubel-, auto- en kledingsector.
Pieter probeert na zijn huwelijk met Johanna Maria Voortman zijn geluk in Duitsland, maar keert al snel terug naar Nederland. Na een kort verblijf in Doetinchem vestigt hij zich toch weer in Loosduinen, waar hij onder andere als schuitenvoerder werkzaam is. Zijn bedrijfje gaat echter in de jaren twintig failliet. Pieter sterft in 1943 in Den Haag.
Zijn zus Pietje verhuist naar Delft, waar zij in 1930 trouwt met Willem Romeijn. Willem en Pietje wonen in een pittoresk straatje in het centrum van Delft, de Trompetstraat.

Tot slot
De naam Verbove (zonder -n) komt slechts weinig voor. Alle huidige dragers van de naam zijn nazaten van Pieter Verbove (1810-1884) en de meesten zijn geboren in Den Haag of omgeving. De verwantschap met de Verbovens met -n dateert van lang geleden. In Zeeland werd aan het begin van de 19e eeuw de naam op allerlei verschillende manieren gespeld: Verboven, Verbove, Van Boven en zelfs Van der Verboove. In de bevolkingsregistratie van Vught wordt de naam nog gespeld als Verboven, maar in de burgerlijke stand van diezelfde plaats komt zowel de spellingswijze Verbove als Verboove voor. De militaire stamboeken gebruiken consequent de spelling Verbove en het lijkt erop dat Pieter aan die spellingswijze vast heeft gehouden.


 


Zeeland Zeeland
fragment van een kaart van Zeeland uit 1836
Bron: Zeeuws Archief

Oud-VossemeerOud-Vossemeer
Nederlands-Hervormde kerk te Oud-Vossemeer

OuwerkerkOuwerkerk
Ouwerkerk, ca. 1900
Bron: Zeeuws Archief

Metalen KruisMetalen Kruis
Metalen Kruis 1830-1831
onderscheidingsteken voor deelnemers aan de Tiendaagse Veldtocht

Linieschip De ZeeuwLinieschip De Zeeuw
Linieschip De Zeeuw
litho van Willem Hendrik Hoogkamer naar een tekening van Christoffel van der Hart, vervaardigd 1830-1839
Collectie Scheepvaartmuseum

VughtVught
Vught, Lambertustoren met hervormde kerk, schilderij van Henriƫtte Ronner-Knip, 1839

LoosduinenLoosduinen
Panorama van het dorp Loosduinen en het tuinbouwgebied vanaf de nu afgegraven Paalberg
prentbriefkaart van rond 1910

AdvertentieAdvertentie
Advertentie in Het Vaderland, 27 juni 1944

AmpèrestraatAmpèrestraat
Den Haag, Ampèrestraat, 1923
Bron: Haags Gemeentearchief

TrompetstraatTrompetstraat
Delft, Trompetstraat



Home | Account aanvragen | Familiefoto's | Documenten | Bronnen | Statistieken | Nieuw | Zoeken | Email | Beheer


2005-2022 - deze site is gemaakt met TNG 14 - laatste update: 9 augustus 2024