Jacob Verbove Antoon van der Vat
 


afb4
Wouw, R.K. kerk en raadhuis



afb5
Boerderij aan de Spellestraat



afb6
Fragment van een kaart van de Spellestraat van Henri Adan uit 1758



afb9
Kruisland



afb7
Kapel van de marine in Den Helder



afb2
Putten, Het Grijze Huis voor oud-militairen



afb1
Den Haag, Hortensiastraat, 1930

Boeren en militairen
een beschrijving van de familie Uittedewillige


De naam Uittedewillige is een verbastering van Uitdewilligen, een familienaam die afkomstig is uit Wouw en die ook tegenwoordig nog zeer frequent voorkomt in West-Brabant. De naam is een zgn. toponiem, hetgeen wil zeggen dat hij een plaatsaanduiding aangeeft. De eerste dragers van de naam zullen dan ook gewoond hebben in een gebied waar veel wilgen groeiden. Er bestaan en bestonden nogal wat spellingsvarianten van de naam.

Wouw
We beginnen onze beschrijving dus in Wouw, een agrarisch dorp tussen Roosendaal en Bergen op Zoom. Al in de 17e en 18e eeuw is Uijtdewilligen er een zeer veel voorkomende naam, niet alleen in het dorp zelf, maar ook in het uitgestrekte buitengebied van Heerle, Westelaar, Oostelaar, Biezen, Moerstraten, Spellestraat en Kruisland onder Steenbergen. De families zijn er vooral werkzaam in de landbouw, sommigen als boer en de minder gefortuneerden als boerenknecht.

Spellestraat
In de 19e en 20e eeuw komt in Den Helder en Den Haag de familie Uittedewillige voor. Deze familie gaat terug op de oorspronkelijke tak uit de Spellestraat. Daar wordt in 1683 Joannes Uijtdewilligen geboren als zoon van Cornelis Peeters en Martijna Jansse van den Bergh. Joannes trouwt met de molenaarsdochter Joanna Vermolen en na haar dood met Angela Heijnen. Bij zijn twee vrouwen verwekt Joannes in totaal negentien kinderen, die samen natuurlijk voor een indrukwekkend nageslacht zorgen.
Eén van de zonen uit het eerste huwelijk is Cornelius, die we tegenkomen in een akte uit het archief van de parochie van St. Jan de Doper in Roosendaal, gepasseerd voor de schepenen van Steenbergen. Cornelius stelt daarin zijn land gelegen in de polder van Kruisland op Goorshoek als onderpand voor een tarwerente, die rust op een ander stuk land op Goorshoek dat door hem is gekocht. Goorshoek ligt niet ver van de Spellestraat, de verbindingsweg tussen Wouw en Kruisland.

De landmetersfamilie Adan
De omgeving van Wouw, dus ook de Spellestraat, is in de 18e eeuw uitgebreid in kaart gebracht door Henri Adan, die geboren is in Jodoigne (Geldenaken) in Waals-Brabant. Hij is landmeter van de markiezen van Bergen op Zoom en trouwt in 1757 met Cornelia Uijtdewilligen. Ze behoren tot de gegoede burgerij van het dorp. Hun jongste zoon Emanuel Jacobus wordt dokter en hun zoon Jean Baptiste Adan wordt ook landmeter, net als zijn vader. Hij is bovendien van 1 november 1810 tot aan zijn dood in 1841 burgemeester van Wouw.

Geboren in het Koningrijk Polen
Adrianus Uitdewilligen, de kleinzoon van Cornelius uit de Spellestraat, trouwt in 1810 met Joanna Luijsterburgh, een telg uit een ander talrijk Wouws geslacht. Zij krijgen vier kinderen, Jan, Maria, Adriaan en Simon Adriaan. De oudste kinderen blijven in Steenbergen wonen, maar Simon Adriaan verlaat zijn geboortestreek, waarschijnlijk als militair.
Hij komt in Haarlem terecht, waar hij Wilhelmina Johanna Lodders leert kennen. Zij komt uit een familie van militairen. Haar vader was Johannes Lodders, marechaussee te paard en ook haar moeder, Anna Maria van Rijsewijk, was de dochter van een militair. Bij haar huwelijk met Johannes Lodders kon zij geen geboortebewijs overleggen, maar wel een verklaring van de rechtbank in Breda, waarin haar vader verklaarde, dat zijn dochter geboren is "in het Koningrijk Polen, tijdens dat hij in militairen dienst bij de Pruissische Armée zich aldaar bevond en zijne huisvrouw als marketentster de armée volgde".

Haarlem, Zutphen en Den Haag
Simon Adriaan en Wilhelmina krijgen in Haarlem drie kinderen en verhuizen tussen 1854 en 1856 naar Zutphen, waar nog een kind geboren wordt. Zij zijn dan nog niet getrouwd. Het huwelijk wordt pas voltrokken in 1857 en bij die gelegenheid worden de vier kinderen gewettigd. Enkele jaren later verhuizen ze van Zutphen naar Den Haag, waar nog eens drie kinderen worden geboren. Simon Adriaan gaat in Den Haag werken als schoenmaker.

De marine
De oudste zoon van Simon Adriaan en Wilhelmina, die ook Simon Adriaan heet en in 1853 in Haarlem wordt geboren, zet de militaire traditie voort. Hij is muzikant bij de marine en komt daardoor in Den Helder terecht. Daar wordt de familienaam voor het eerst gespeld als Uittedewillige. Simon Adriaan trouwt in 1876 in Den Helder met Maria Anna Monnichmann, een dochter van de uit Amsterdam afkomstige Jan Willem Monnichmann, die kleermaker was bij de marine, en Maria Anna Hillen. Haar ouders emigreren op latere leeftijd naar San Leandro Alameda in Californië.
Simon Adriaan en Maria Anna krijgen in Den Helder negen kinderen. Rond 1895 verhuizen ze naar Den Haag, waar Simon Adriaan hetzelfde vak gaat uitoefenen als zijn schoonvader, namelijk kleermaker.
Maria Anna overlijdt in 1921 in Den Haag. Na haar overlijden woont Simon Adriaan enige jaren in Leiden, in Rotterdam en in 'Het Grijze Huis' in Putten, een tehuis voor oud-militairen. Hij keert echter weer terug naar Den Haag en woont de laatste maanden van zijn leven in huis bij zijn dochter Christina Johanna Louisa, waar hij in 1933 op 80-jarige leeftijd sterft.

Den Haag
Het laatste kind dat in Den Helder is geboren, is Maria Petronella Caecilia (Marie). Zij trouwt in 1911 in Den Haag met Titus van der Vat, maar Titus en Marie scheiden in 1919. Inmiddels zijn er dan al vijf kinderen geboren, waarvan er twee op jeugdige leeftijd sterven. De drie overgebleven dochters, Riet, Jella en Wies, groeien niet op bij hun moeder.
Marie hertrouwt enkele jaren na de scheiding met Johannes Hendrik (Joop) Bruinewoud en woont tot aan haar dood in de jaren 70 in de Hortensiastraat in Den Haag.


Home | Account aanvragen | Beheer | Familiefoto's | Verhalen | Bronnen | Statistieken | Nieuw | Zoeken | Email


2005-2007 - deze site is gemaakt met TNG 6.0.3 - laatste update: 5 december 2007